BOSMAN -TADEUSZ ZGLEJC

                       









                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           Marseille z widokiem na małą katedrę Notre Dame





                               
                 
                                                                                  CZŁOWIEK   M O R Z A



                           Zdjęcie zrobione w "Wolnym Mieście" Gdańsk.

Sądząc po nazwie statku na czapce chyba kompania z Marsylii,
gdzie spędził pracował dwa lata poznając doskonale francuski.
W domu śpiewał Marsyliankę najpiękniejszy hymn jak mówił.
Potem się okaże jak bardzo się przyda w Oranie na rozprawie
sądowej ale nie uprzedzajmy faktów.

                                                                           Hymn znaleziony w starej Seaman's Book oraz KLĄTWY K.C.Norwida

      KLĄTWY                                                                                                                           

Żaden król polski nie stał na szafocie,
A więc nam Francuz powie: buntowniki.
                                                                                                          
Żaden mnich polski nie bluźnił wszech-cnocie,
Więc nam heretyk powie: heretyki.
Żaden pług polski cudzej nie pruł ziemi,
Więc poczytani będziem jak złodzieje.
Żaden duch polski nie zerwał z swojemi,
A więc nas uczyć będą - czym są dzieje?
Ale czas idzie - Szlachty-Chrystusowej,
Sumienia-głosu i wiedzy-bezmownej;
Ale czas idzie i prości się droga...
Strach tym - co dzisiaj bać się uczą Boga.

(C.K.Norwid)                                                                        


                                                                           



                                                                                         M a r s e i l l e 


                                             


                                                                    Tradycja i nowoczesność

                                                               Marinero może rozmyśla o dobrych starych rejsach

                                                                  Wypływamy na morze - żegna ze wzgórza Notre Dame

                                                                      Potem Afryka Północna - Libia - Algier - Oran

   W Oranie statek towarzystwa francuskiego utknął. Trzeba było przeżyć - praca się znalazła u Araba właściciela wielkiej winiarni. Czas się wydłużał statków nie było na zablindowanie w porcie a szalę przeważył pryncypał gdy przestał płacić za pracę, ponieważ Ojciec nie chciał się ożenić z jego córką.
 Z przyjacielem Jugosłowianinem postanowili obrać kierunek Casablanca duży port tranzytowy, tylko trzeba najpierw przebyć Saharę. W nocy wykąpali się w najdroższej kadzi wina, wypili za pomyślność by kiedyś wspólnie zatknąć flagę słowiańską na najwyższym szczycie Tatr i Karpat - Gerlachu i w drogę.
  Gdzieś na pustynnej oazie zostali zatrzymani przez Legię Cudzoziemską za "szpiegostwo" i przetransportowani ponownie do Oranu, aby trafić za kratki.  Długie oczekiwania na rozprawę w kalabuszu.
  W końcu sala sądowa -  francuski sędzia pyta ,
 czy potrzebny tłumacz? Nie - odpowiada płynnie po francusku jak urodzony w Marseille. Pracowałem też w Clermont-Ferrand.
 Co Ty tutaj robisz z moich stron? Rozgadali się - o pięknym Clermont-Ferrand o wspólnej  fascynacji historią Francji.


         Arabska ława przysięgłych słucha co jest grane i w końcu jaki jest wyrok?
Oczywiście niewinni i proszę tym Panom wypłacić zaległe wynagrodzenie i odesłać do Marsseille.
Tak się zakończył ten rozdział a też się przydał poznany w Oranie ich język arabski by kiedyś pogonić do roboty zdumionych dokerów Algieru na którymś ze statków PLO.

               Ojciec zawsze mówił - najgorsze jest poznanie pierwszych siedmiu języków, z następnymi nie ma problemów.
                                           
  Tutaj mam dokument z datą 3.8.1939r. wiem że wypłynął na Norwegu przed 1 września 1939r z Gdańska a wody Bałtyku już były zaminowane czego dowodem, że statek wyleciał w powietrze a ładunek zmiażdżył Ojcu nogę. W pobliżu pływający niemiecki stawiacz min wyciągnął rozbitków. Trafili do Lubeck, Bosmana do szpitala by amputować nogę bo przecież to Polak ale armator Norweg nie pozwolił i płacił za bardzo długie leczenie składanie kości aż w końcu miał uratowaną nogę ale krótszą o 5cm.
 Miał wtedy szczęście do lekarza, który był urodzony w Wolnym Mieście Gdańsk, dużo przegadali ze sobą, mówił było ze mną niedobrze bo już myślało mi się szybciej po niemiecku od tego gadania.  Szpitala zawsze pilnował wojskowy. Na wigilię Niemcy śpiewali "Stille Nacht" a wartownik mówi, no Polak teraz ty zaśpiewaj swoją kolędę - jakoś nie miał ochoty ale w końcu zaczął - Jeszcze Polska nie zginęła ...
Lekarz ukradkiem wycofał się z pokoju a wojskowy mówi   -   ja, ja, ja bardzo ładna kolęda ...

           Jestem w Lubece szukam katedry z jedyną odnalezioną szalupą zaginionego żaglowca PAMIR

                                                 
                                                       Wszystko to znam z domowych morskich opowieści

                                                           Teraz tu jestem, czyli w życiu znów nie ma przypadków
                                                               
                                                                                    Koniec z wojną

                          Adam Werka doskonale namalował ten historyczny moment powrotu S/s"Kraków"
                                     Z Anglii wprowadził ten statek do Gdyni Kapitan Mikszta

         Kolejnym był Józef Miłobędzki w czasie wojny pływał  na ORP Błyskawica jako telegrafista
                                     Klaas Koster (1886-1969) malował na nabrzeżach Amsterdamu.
                       
                           Bosman zamówił u niego za karton "amerykanów" obraz pierwszego swojego polskiego
                       statku po wojnie. To był taki fason "Zejmanów" mieć na pamiątkę namalowany swój statek.

                           Z szacunkiem patrzono w Gdyni na marynarzy ubranych w płaszcze z wielbłądziej wełny z
                           drewnianymi guzikami jeszcze z konwojów wojennych albo w granatowym angielskim
                           płaszczu z białym jedwabnym szalikiem, buty na kauczuku, papierosy Camel
                           lub tytoń fajkowy Amphora czy Clan.

Fragment z e-maila do dziennikarza z Katowic zainteresowanego historią itd.

Witam ponownie po paru dniach i nocach przypomniałem sobie ciąg dalszy historii z obrazem "Kraków".
Dzięki red.Micińskiemu i kpt.Miłobędzkiemu odnalazł się kolega mojego Ojca "Mały" - Jan Bednarz. Z początków powstawania
Gdyni wszyscy zafascynowani morzem znali się głównie jako Zeppelin, Wiluś, Mały, Piekarz (Tadeusz Zglejc) i ten opisywany
Bosman w artykule Morza kojarzył się Janowi Bednarzowi z Będzina z "Piekarzem". Spotkali się po 40 latach w Będzinie
bo "Mały" był kiedyś na biczu w Antwerpii a takich marynarzy Belgia wyłapywała do obozów pracy i aby się wydostać trzeba było się wykupić za ogromną sumę lub b.długo odpracować. Bosman akurat zakończył b.dobry kontrakt miał wracać do Polski ale była taka zasada zawsze sprawdzało się w tym obozie czy są Polacy. Mały został wykupiony i Piekarz wrócił z workiem marynarskim na morze a nie do kraju. Tymczasem na tyle, ale dużo więcej nazbierało się zapamiętanych faktów w głowie do ewentualnego spotkania. Pozdrawiam
                Doskonale tamte czasy oddaje "Dziennik 1954" Leopolda Tyrmanda zresztą też pływał na Norwegach.


                           
"ROGALAND" w Stavanger

                     U Norwegów zawsze czuć Wolność, potęgę Fiordów i pokorę wobec Natury
           


         Obecnie Norwedzy na tym swoim skarbie robią duży biznes, czemu się dziwi ten pies z marynarską czapką, który kiedyś      na pewno pływał na żaglowcach i patrząc tutaj na jakiś "kołchoz amerykański" przybyły pod Cape Nord nic z tego nie rozumie.


                                    Wielorybnik zawsze miał szacunek i był legendą morskich opowieści 


         S/s"Kraków" pływał też do Skandynawii  a  raz Bosman podpadł najważniejszemu na statku   KaOszczakowi

            
                        Na pokładzie były takie fajkowate wywietrzniki z maszynowni. Bardzo lubiłem piąstkami
                  uderzać w nie by usłyszeć odgłos: Bum! Bum! Bum! a wtedy dodawałem  - Tu mówi Londyn!.
                         KaOszczak zawsze czujny oczywiście zauważył. No Bosman, nie dobrze - w domu
                  słuchacie wywrotowych radiostacji, będziecie musieli zmustrować z tego statku.
                         To były lata 50-te.


                                       W roku 1951 wchodzi do eksploatacji PLO parowiec na linii Gdynia-Hull.
                  Załoga 46 ludzi plus pies, najważniejsi są Palacze, najlepsi mustrowali ze swoją gitarą tzn szuflą.
                                   Wśród załogi lwowiak Andrzej Perepeczko Człowiek Legenda Morza,
                                        pisarz - szukam jego książki PAROWIEC o tamtych czasach.
                                                     http://www.graptolite.net/PRL/Jaroslaw_Dabrowski.html
                                           Miałem szczęście pływać z marynarzami wspominającymi parowce z
                                            sentymentem mimo ciężkich warunków pracy i bez klimatyzacji.
                                                 To byli prawdziwi marynarze zwłaszcza w ciężkich chwilach.
                                                                   Tankowiec KARPATY
                                                                                                                                        
                                                                    Rodzinne zdjęcie (Bosman obok Chefa - nazwisk nie znam)      


                                       
                                                                 Ciągle nie wiem Morze X Y Z  ???
                                                                             Może ktoś rozpozna siebie?
            Pierwsza nazwa m/s"Jastarnia" kpt.Roman Hulanicki wspaniały człowiek z wojennym życiorysem  m.in. na transportowcu "Batory" co do m/s"Sopot" mam ogromne wspomnienia opowiadań o konwoju stateczków nazwanych naszymi  miastami z drogi północnej do Póln.Korea zablokowanej lodami w cieśninie .Beringa. Tam gdzieś na odludziu Ojciec poznał naszego zesłańca "Gubernatora" (17 lat za zrobienie ze starej opony kołchozowego traktoru sandałów dla rodziny) w ramach "dobroci" po latach władza pozwoliła mu sprowadzić żonę a dziecko tam urodzone pierwszy raz piło polskie mleko ze statku. Spali w ziemlance zrobionej z wyłowionych z rzeki ? podkładów kolejowych, rano odkopywali się z pod pyłu śnieżnego. Lodołamacz soviecki dostarczał tam raz w roku worek amunicji sól cukier a zabierał upolowane skórki polarnych lisów itp itd                                                     
                                                      tutaj link o całej historii tego niezwykłego konwoju  : https://www.portalmorski.pl/inne/20364-dwiedoby
 http://nowahistoria.interia.pl/prl/news-nieudana-polska-wyprawa-przez-ocean-arktyczny-jedyny-handlow,nId,1115196
                            

Kolory jak na Morzu Czerwonym


"Domeyko" - Gdynia Nabrzeże Polskie załadunek przed rejsem do Stanów.

                   Przepiękna sylwetka i doskonały na fale Atlantyku

   W sztormie po wyjściu z Kanady poluzowane beczki z olejem maszynowym na pokładzie za nadbudówką mogą porozbijać się. Bosman zbiera ochotników,  idą łapać ładunek mocować  na fest.  Jedna z fal zabiera Go za burtę - mostek powiadomiony, w ruch idą reflektory, akcja Człowiek za burtą.
Ojciec opowiadał, że pierwsze co zrobił w wodzie (co nauczył się kiedyś u Norwegów) ręce przy sobie by zachować jak najdłużej temperaturę ciała i jak spławik z głową nad powierzchnią czekał co będzie. Gdzieś po około 20-25 minutach któraś z fal wrzuciła Go z powrotem na pokład tuż przy "Grabówku" gdzie miał kabinę, tam też się przebrał poszedł na mostek i pyta:
 no jak sytuacja z tymi beczkami?  Czy trzeba dokończyć?


                                        Na rufie widać tzw "Grabówek"
                                                 
                             Nie ma już floty PLO ale trwa i pozostanie polska tradycja na morzach
                  a marynarze tam na wiecznej wachcie czekają cierpliwie na grabarzy tej naszej morskiej potęgi.

                                           Przy ważnych rodzinnych okazjach Bosman śpiewał - Mariana Hemara
                                                                  " Pięciu Chłopców z Albatrosa "
                                                    
                                   
                                                        Dana Belmont

                 inną którą ciągle poszukuję a nie pamiętam słów ani autora - Nie płacz piękna Anamitko ...
                  bo za marynarzem płakać jest brzydko ...
             Dodam dla nie wtajemniczonych - najpiękniejszą karnację miała dziewczyna jeżeli tata był biały
                    a mama Chinką czyli właśnie Annamitka.

       "Europa" holenderski żaglowiec na Dreake Passage już za Cape Horn i do Antarktyki

                                               "Odpływa z San Marco" prawie jak u Hemara
                   
                       W życiu nie ma przypadków - parę lat pływałem u armatora z Albatrosem na kominie

                                      " Karczma sławna u starego ojca Pawła  " 
                                               
                                                Ushuia - Fine del Mundo

                                                    LIBERTAD   -   WOLNOŚĆ


                Zdjęcie to zrobiłem bo jest lina prawoskrętnie ułożona co przypomina mi opowieść Bosmana o "Słynnym KaOszczaku" tym z s/s"Kraków".

 Przed porannym obchodem Politruk zwołał zebranie: Kapitana, Delegata Załogowego nad kupą zrobioną na pokładzie. 
Wołają Bosmana. Co Wy macie za ludzi na pokładzie? Jak tak można?
 Panie KO czy Pan nie widzi przecież na 100 procent widać, że zrobiła to "Maszyna". 
Dlaczego tak sądzicie? Przecież to proste dla prawdziwego marynarza, ponieważ "Pokład" zawsze wszystko robi prawoskrętnie a tutaj widać, że jest to dzieło ułożone lewoskrętnie - więc kto? 
No tak to jest wiarygodne. Teraz rozumiem i wiem kogo podać do zmustrowania.

  Był taki statek PRACA (Chipolbrok) wśród historii na morzu Bosmana a ja miałem szczęście zawinąć pierwszy raz do Koahsiung na Tajwanie od tamtych czasów a było to ... w stanie wojennym na m/s Artur Grottger.
 Na wysłanych do domu listach znajomy Chińczyk dopisał -
                                                                                                                    SOLIDARNOŚĆ
                           

   Ojciec rejs przed tym "porwaniem" statku PRACA przez Czang Kai-Szeka został nagle zmustrowany, czego całe życie żałował ale to inna historia, poniżej znalezione informacje na ten temat:

PRACA, SPCO, ex „Tavira”, ex „Atlantic II”, ex „Swiftarrow”; zbiornikowiec; zbud. w 1921 r., Northwest Bridge and Iron Co., Portland (USA); 8410 BRT, 4681 NRT, 12020 t; 146,7×18,3×8,1 m; 1 MP33, 3200 KM, 1 śr, 9 w; 2 pokł., 18 zb. i 10 zb. międzypokł., 1 ład., bomy: .; z. 46.
Uwagi: Zakupiony przez PLO w październiku 1951 r. od panamskiego armatora, pływał na Daleki Wschód w czarterze „Chipolbroku”. W dniu 4.10.53 w odległości 125 Mm na wschód od Tajwanu, zatrzymany został przez jednostki mary-narki wojennej Tajwanu, zarekwirowany i uprowadzony siłą do jednego z portów na Tajwanie. Wcielony następnie do marynarki wojennej nosił nazwę „Ho Lan”. Później przemianowany na „Yung Hung” i eksploatowany pod banderą handlową. Dalsze losy nieustalone.
Tym portem to na pewno Koahsiung, wiele razy tam byłem, dobre schronienie przed tajfunami wśród skał.
Byłem kiedyś rok 1974 - reda Shanghai (Lucjan Szenwald) z 2nd Oficerem który spędził rok czasu wtedy na Tajwanie nauczył mnie parę słów po chińsku np. kunia to dziewczynka, szi szi to dziękuję,  tunse to towarzysz - chyba dobrze pamiętam.

                                                                   
           ALBATROS nad Drake Passage pod Cape Horn a na kominie mojego m/s"Explorer 2" symbolem czarterującego też Albatros i w pamięci zawsze "Pięciu Chłopców z Albatrosa" .
Obecnie jestem "zacumowany" w Małej Galerii ALMA Sopot i na spotkaniu 6 listopada 2015 r z przyjaciółmi z Krakowa Joanną Giemzowską-Pilch  Januszem Grzesz Teatr Jednego Rapsoda z Piwnicy pod Baranami wśród poezji ... niespodzianka

                                                                 

                                                                  Albatros szybuje zawsze ku wieczności



                                                    Rewa - symboliczne kotwice nad polskim morzem czyli 3xwierność

                                                                                                                                                               
KLĄTWY                                                                                                                           

Żaden król polski nie stał na szafocie,
A więc nam Francuz powie: buntowniki.
                                                                                                          
Żaden mnich polski nie bluźnił wszech-cnocie,
Więc nam heretyk powie: heretyki.
Żaden pług polski cudzej nie pruł ziemi,
Więc poczytani będziem jak złodzieje.
Żaden duch polski nie zerwał z swojemi,
A więc nas uczyć będą - czym są dzieje?
Ale czas idzie - Szlachty-Chrystusowej,
Sumienia-głosu i wiedzy-bezmownej;
Ale czas idzie i prości się droga...
Strach tym - co dzisiaj bać się uczą Boga.

(C.K.Norwid)
                                                         


                                                                         Joseph Conrad Korzeniowski 
                                                             
            motto z jego powieści "Korsarz"
                                                                           "Sen - po trudach
                                                                             port po burzliwych morzach
                                                                             śmierć po życiu
                                                                             napawa zadowoleniem"
                                                                                

                                                   c d n 
  Mam nadzieję że jeszcze odnajdą się znajomi Bosmana z tamtych czasów i uzupełnią moją historię.    

                                                                                
             Nikiszowiec Katowice - w lipcu 2012r dowiedziałem się że tutaj krótko mieszkał w młodości
      

 Jest już styczeń 2019 a od 3 lat prowadzę z młodymi pasjonatami fotografii i Historii MAŁĄ GALERIĘ STF-u (Sopockie Towarzystwo Fotografii) w Górnym Sopocie (ALMA Ip) tutaj link:  https://www.facebook.com/groups/stf.malagaleria/

odbywają się też spotkania z ciekawymi podróżnikami, artystami, poetami, pisarzami a był też kiedyś Kpt.ż.w. Andrzej Soysal i okazuje się uczył się życia na Morzy od mojego Bosmana.